Bang ben ik zelden en nerveus al een hele tijd niet meer geweest. Wat een simpel ‘bakkie doen’, zou moeten zijn is nu ineens een beladen visite geworden.
Wat zeg je dan? ‘Hoe gaat het met jullie?’. Als ik naar de voordeur loop bonst mijn hart wat harder dan normaal. Ik heb het zelfs warm in de stormachtige kou van de avond. Marc doet open met een vriendelijk gezicht. ‘Hey man, kom er in’. Ook al ken ik de situatie van het trouwe stel maar al te goed, toch lijkt er niet meer aan de hand dan een gezellige sfeer in een prachtige huiskamer. Het moment van hoe te beginnen wordt meteen voor me ingevuld. We breken samen het ijs door ons te verwonderen over het prachtige ‘stekkie’, wat het stel een aantal jaren eerder betrokken heeft. Midden in de stad, maar eigenlijk ook weer niet. Het bed in de huiskamer zegt me al iets.
De liefde van mijn leven
Berdine gaat tegenover me aan de eettafel zitten en Marc serveert koffie, Raar genoeg zit ik meteen op mijn gemak. Berdine kijkt lief met haar bolle wangen en lijkt in de bloei van haar leven. Dat schijn vaak bedriegt blijkt vanavond maar weer eens in de volste vorm. Ondanks onze vriendschap in vooral de laatste jaren vooral virtueel was geworden, heb ik toch altijd het wel en wee van het bijzondere stel gevolgd. Soms meegelachen, maar stiekem ook met regelmaat meegehuild. Ik lijk dan misschien een flinke vent, maar ben in het echt maar een klein mannetje. ‘Hoe gaat het met jou’, vraagt ze me, terwijl ik net zat te bedenken hoe te beginnen. Ik kan eigenlijk alleen maar mooie dingen melden, maar ook al is ze echt geïnteresseerd, toch vertel ik nu liever niet dat ik de liefde van mijn leven dan toch heb gevonden en dat ik hoop dat we samen nog heel oud mogen worden. Puur omdat ik vind dat we dat verdienen. Ik krijg het niet over mijn lippen en slik een deel van mijn verhaal in. ‘Verdienen’ is hier op dit moment zeker niet van toepassing.
Onschuldig
Met Berdine gaat het slecht en dat is heel summier uitgedrukt. Na een dikke anderhalf jaar gevochten te hebben tegen kanker, heeft ze te horen gekregen dat er voor haar niets meer te doen is. Het is een lang en zeer vermoeiend traject geweest in haar leven en dat van Marc. Ze was van kinds af al vaak ziek. Haar tengere lichaam heeft door een longaandoening in de loop der jaren al veel te verduren gehad. ‘Ik heb amper baby en kinder foto’s omdat ik het meest van de tijd in het ziekenhuis lag’, zegt ze lachend. Ze lacht, maar ik weet dat haar hartje huilt. Alles huilt. Het begon allemaal vrij onschuldig. Zo gaat het natuurlijk vaak. Zo’n bobbeltje waarvan je na een paar weken denkt, ’laat ik het voor alle zekerheid toch maar eens door een dokter laten onderzoeken’. Je weet tenslotte nooit. Ze was er moe bij en ook zat het bobbeltje op een vervelende plek in haar lies. Daar waar je hem niet wil.
Second opinion
‘Ver in je achterhoofd denk je dan wel eens aan iets ergs, maar als doctoren na verschillende onderzoeken besluiten dat je ‘alleen maar’ pfeiffer hebt, moet je die angst toch maar laten varen. Na een dik half jaar, voor hun gevoel, aan het lijntje te zijn gehouden besloten de twee toch maar een second opinion uit te laten voeren door een andere arts. Marc had intussen al veel opgezocht en gelezen over aandoeningen die in de richting konden liggen en had een naar voorgevoel. Toen ging het snel. Ze werden doorgestuurd naar een speciale afdeling in Roosendaal om alles maar een heel goed te laten bekijken. Nog steeds van niets bewust liepen de twee de afdeling op en hadden geen flauw idee waar ze zaten en wat er zou gaan gebeuren. Tot een behandelend arts vroeg, ’heeft er dan niemand gezegd wat jullie hier komen doen?’ Na die woorden zat de schrik er goed in en na het afnemen van verschillende echo’s werd het vernietigende oordeel geveld. Lymfklierkanker. ‘Dan vergaat je wereld echt’, zegt Berdine aangeslagen. Ze beleeft het zichtbaar weer. ‘Je hoort het wel eens van anderen, maar dan flitst echt alles wat je in je leven hebt meegemaakt in sneltreinvaart voorbij.
‘De chemo’s zijn zwaar giftig’
Ondanks het diepe verdriet op dat moment raapt Berdine zichzelf meteen weer op. Ze weet dat de medische wetenschap ver is met het behandelen van dit soort aandoeningen, dus is er in haar ogen nog van alles mogelijk. Vechten kan ze wel. ‘Al mijn hele leven ben ik in gevecht geweest met mijn lichaam. Ik weet niet beter’. Als ik haar vraag of ze wel eens periodes heeft gehad dat ze zich goed voelde, schudt ze naar het tafelblad kijkend een vertraagd ‘nee’. ‘Er was altijd wel iets. Zoals ik al zei, het meest van de tijd lag ik in het ziekenhuis’. Natuurlijk heeft ze het geluk dat haar karakter vele malen sterker is dan haar lichaam, ook is dat gelijk weer een ‘helaas’. Door haar jarenlange gevecht is ze zo verzwakt geraakt dat behandelingen gestopt zijn vanwege de heftige impact op de rest van haar organen. ‘De chemo’s zijn zwaar giftig en maken na verloop van tijd je lichaam kapot. Je zou makkelijk eerder kunnen sterven aan de complicaties dan aan de kanker zelf en dat wilde ik niet’.
‘Als ik er straks niet meer ben’
Natuurlijk zijn ze overal geweest en hebben ze alles geprobeerd. De eigen kosten rijzen dan de pan uit, maar op zo’n moment is het je alles waard. Grote bedragen, die Marc koste wat het kost bij elkaar had willen brengen, maar zonder een enkele garantie op genezing. Berdine praat veel en snel, maar de energie die ze nu gebruikt zal haar later op de avond vellen. ‘Ik heb expres veel geslapen vandaag, omdat ik wist dat je zou komen’, zegt ze lief. Ik kan er niet aan en moet bijna huilen. Zoals we nu zitten te kletsen is er voor een buitenstaander gewoon niets aan de hand. Berdine heeft alles zelf met Marc geregeld voor ‘als ik er straks niet meer ben’ . Het afscheid en alles er omheen. Ze lacht er soms even om, maar dat moet een typetje zijn. Groot houden en zo lang mogelijk blijven. Het is nog steeds een sterke vrouw, maar het lichaam laat haar steeds meer in de steek. Ze was nooit gezet, maar het beetje vet wat ze had verdwijnt langzaam maar zeker. De ziekte graait hebberig voort.
Niet meer wakker worden
De familie en vrienden om hun heen zijn erg betrokken, maar toch houden ze de groep bewust een beetje op afstand. ‘De aandacht is erg lief allemaal en zeker goed bedoeld, maar het is zeker voor Berdine erg vermoeiend. Ze moet heel selectief met haar tijd omgaan nu en dat is wel eens vervelend’, aldus een dankbare Marc. Nog niet zo lang geleden liep ze nog met haar hondje door de stad, maar dat werd steeds lastiger. De rondjes werden korter waardoor ze goed besefte dat de aftakeling helaas niet stil staat. De zorg van hun naasten wordt in dank, maar mondjesmaat afgenomen en daar is alle begrip voor. Soms leeft ze op en kan ze veel, maar evengoed kan ze daarna weer heel wegzinken. ‘Dan denk ik wel eens, ’laat me maar gaan slapen en niet meer wakker worden’. Ergens begrijp ik haar uitspraak wel, maar kan het me toch niet voorstellen. Zo jong nog en eigenlijk nog zoveel op haar lijstje. Het is haar niet gegeven.
Wonderen zijn als ufo’s
Als ik aan Marc vraag hoe het voor hem is, kijkt hij bedrukt. Een soort van uitgeprocedeerd. Verslagen vertelt hij zijn gevoel, met een machteloosheid als rode draad. ‘Dat is het ergste. Dat je alleen maar toe kunt kijken en vrede moet hebben met wat dokters je vertellen’. Het enige wat je kunt doen is er te zijn. Voor, maar vooral naast en achter haar staan. Zijn werkgever geeft hem de tijd die nodig is en daar is Marc erg dankbaar voor. Hij doet veel in huis. Moest veel leren en ook dat is een gedachte die me aangrijpt. Dat je van je vrouw leert koken omdat ze je voorgoed gaat verlaten. De ridder in me wil altijd helpen en tegen beter weten in probeer ik iets te verzinnen wat haar zou kunnen redden. Tegelijk weet ik dat het geen zin heeft. Wonderen zijn als ufo’s. Eerst zien, dan geloven. De opgegeven hoop laat het schemeren in huis en dat doet zeer. Ook bij mij.
‘sterkte lieverd’
Laatst liet Berdine gekscherend weten wel een lieve vrouw voor Marc te hebben gezien, maar daar wil hij niets van weten. Vooral niet aan denken en zeker niet over praten. Zijn Berdine is altijd alles voor hem geweest en dat zal altijd zo blijven. ‘Dat doet me het meeste pijn nu’, zegt ze met een verdrietige blik. ‘De wetenschap dat hij ooit verder zal gaan met iemand anders. Ik wil dat ook graag voor hem, maar toch doet het zeer. Hij is tenslotte mijn alles. Altijd geweest. Het is laat geworden en Berdine oogt moe. Op haar dunne beentjes loopt ze mee naar de voordeur. Ik kus haar drie keer op haar zachte wangen en weet weer niet wat te zeggen. Ik hou het op een zacht ‘sterkte lieverd’, en geef Marc een stevige hand. Geniet nog even…